Phú Mỹ: Thiên Thời- Địa Lợi- Nhân Hoà

Trí Dũng – Ngày 21/07/2021

Hệ thống cảng Cái Mép – Thị Vải (CM-TV) được thiên nhiên ưu đãi đặc biệt khi có độ sâu tự nhiên -14m, vũng quay tàu trên 500m, vì thế có thể tiếp nhận tàu siêu trọng tải trên 200.000 tấn, trở thành cảng biển đang có tốc độ phát triển hàng đầu thế giới (trong khi đó cảng Hải Phòng chỉ có khả năng tiếp nhận tàu container trọng tải 132.000 tấn). Do đó không lạ gì khi cụm cảng CM-TV được chính phủ định hướng trở thành cửa ngõ giao thương quốc gia và trạm trung chuyển hàng hóa quốc tế. Chính đây là nguyên nhân khiến cho thị xã Phú Mỹ đang ngày càng thu hút sự quan tâm và nguồn lực đầu tư từ trung ương đến địa phương, từ các công ty quốc tế cho đến các nhà đầu tư cá nhân… với viễn cảnh vươn lên thành một thành phố công nghiệp – cảng biển trong chỉ vài năm tới đây.

1. ĐỊA LỢI

Thị xã Phú Mỹ là một cái tên rất mới từ tháng 4/2018, sau khi Quốc hội có quyết định đổi tên và nâng cấp đô thị huyện Tân Thành trở thành đô thị loại IV, với trung tâm là thị trấn Phú Mỹ. Chỉ vọn vẻn 1 năm 8 tháng, thị xã Phú Mỹ từ đô thị loại IV đã đủ điều kiện và được tỉnh đề nghị nâng lên thành đô thị loại III. Kiến nghị đó đã được chính phủ phê duyệt vào ngày 24/11/2020, tạo một lực thúc đẩy mạnh mẽ cho tiến trình phấn đấu trở thành một thành phố cảng biển trong tương lai không xa. Được như thế là nhờ Phú Mỹ sở hữu cụm cảng nước sâu CM-TV, có được một vị trí chiến lược và hệ thống các khu công nghiệp đa quốc gia.

Cụm cảng CM-TV được quy hoạch rộng 1.135 ha, nhờ có độ sâu luồng tàu là 14 mét, vũng quay tàu rộng 610 mét, đã trở thành một trong 21 cảng trên thế giới có thể đón tàu đến 200.000 tấn, đồng thời lại có những thế mạnh là luồng hàng hải thuận lợi, cơ sở cảng biển tiên tiến, trang thiết bị hiện đại và tốc độ tăng trưởng rất tốt. Hệ thống cảng CM-TV được quy hoạch với 35 cảng với tổng vốn đầu tư hơn 100.000 tỉ đồng, trong đó hiện có 21 cảng đang hoạt động, trở thành cảng trung chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu quan trọng hàng đầu, chiếm 16% tổng hàng hóa cả nước và chiếm 34% tổng hàng container thông qua cảng biển Việt Nam trong năm 2020[1].

Theo tổ chức nghiên cứu hàng hải hàng đầu thế giới Alphaliner, cụm cảng CM-TV liên tục nằm trong nhóm các cảng tăng trưởng nhanh nhất thế giới, bình quân mỗi năm tăng 26% (cùng với cảng Sài Gòn vươn lên thành cảng container hạng 15 thế giới năm 2019[2]). Hiện nay, CM-TV là cụm cảng duy nhất ở Việt Nam có các chuyến tàu mẹ chở container đi thẳng Châu Âu, châu Mỹ mà không phải trung chuyển qua nước thứ ba. Năm 2018, hằng tuần có 20 tuyến dịch vụ cập cảng Cái Mép, trong đó có 13 tuyến tàu mẹ đi thẳng bờ Đông, bờ Tây nước Mỹ, 2 tuyến tàu mẹ đi thẳng châu Âu với kích cỡ tàu lên đến 165.000 tấn, 5 tuyến tàu nội Á. Năm 2019 thì có 28 chuyến tàu/tuần, trong đó có 22 tuyến vận tải quốc tế và 6 tuyến vận tải nội địa Châu Á. Cảng CM-TV thực sự có tiềm năng rất lớn, là cảng nước sâu có năng lực sánh ngang với các cảng lớn trong khu vực Đông Nam Á[3].

Bên cạnh đó, Phú Mỹ còn có được một vị trí chiến lược khi nằm tiếp giáp với 3 trung tâm kinh tế trọng điểm phía Nam: Tp HCM, Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu. Không những sở hữu đường biển với cảng CM-TV, Phú Mỹ cũng chỉ cách sân bay quốc tế Long Thành 25 km để hàng hóa có thể nhanh chóng đi đến các nước. Còn về đường bộ, Phú Mỹ có quốc lộ 51, đường vành đai 4 và cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu cũng sẽ đi ngang qua, đồng thời lại vừa rất gần cao tốc Tp HCM – Dầu Giây để đưa hàng hóa đi lên hướng bắc, vừa có thể đi về miền Tây nhờ cao tốc Bến Lức – Long Thành sắp hoàn thành. Ngoài ra, một khi đường sắt Biên Hòa – Vũng Tàu ra đời, hàng hóa từ cảng CM-TV sẽ đến các tỉnh miền Trung, miền Bắc một cách nhanh chóng[4].

Phú Mỹ là nơi tập trung hệ thống khu công nghiệp nặng và năng lượng, nhiều nhất và lớn nhất của tỉnh lên đến 6.867 ha với tổng vốn đầu tư hơn 16,3 tỉ USD, tương đương gần 50% tổng vốn FDI tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, bao gồm: Phú Mỹ 1, 2, 3, Cái Mép, Mỹ Xuân A, A2, B1, Hắc Dịch, Tóc Tiên[5]… Chính sự thuận tiện về giao thông đường bộ – thủy – không – sắt sẽ lôi kéo các công ty đến, rồi các khu công nghiệp sẽ lại thu hút một lượng rất lớn công nhân về lấp đầy các nhà máy, thúc đẩy thị xã nhanh chóng vươn lên thành một thành phố công nghiệp – cảng biển. Theo báo cáo của văn phòng UBND tỉnh, khu vực này hiện có hơn 80 nghìn lao động, tăng 20% so với năm 2017. Trong đó, lao động đến từ các địa phương khác chiếm đến 90%. Như vậy, đây là nguồn cầu rất lớn cho thị trường BĐS trong tương lai, nhất là những dự án liền kề các cụm khu công nghiệp.[6] Đặc biệt, khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ 3 có tổng diện tích 999 ha, với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đạt chuẩn quốc tế, sánh tầm khu vực, đang thu hút nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước[7]. Cả khu công nghiệp này và cảng CM-TV đều nằm trên địa bàn xã Phước Hòa, thị xã Phú Mỹ.

2. THIÊN THỜI

Tại hội thảo bàn về giải pháp phát triển cảng biển và dịch vụ hậu cần cảng ngày 18/6/2020, Bí thư tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu Nguyễn Hồng Lĩnh khẳng định cảng Cái Mép – Thị Vải không chỉ phục vụ riêng cho tỉnh mà là cho cả vùng: “Ở thế kỷ 18, cảng Hội An sầm suất vì lúc đó chỉ đi tàu 1.000 – 2.000 tấn. Khi người ta đi tàu 10.000 tấn thì cảng ở Sài Gòn nổi lên, Hội An trở thành phố cổ. Bây giờ, người ta đi tàu 100.000 tấn, Cái Mép – Thị Vải phải nổi lên và sớm muộn cảng cũng sẽ trở thành cửa ngõ phía Nam. Đó là quy luật thuận thiên, là lợi thế mà thiên nhiên ban tặng cho Bà Rịa – Vũng Tàu”[8].

Quả vậy, trong giai đoạn toàn cầu hóa hiện nay, xu hướng tàu lớn và siêu lớn đang là điều tất yếu. Theo Alphaliner, hiện nay cỡ tàu 10.000 – 21.000 TEUs chiếm 34% tổng số tàu vận tải container đang hoạt động. Dự kiến đến năm 2021, những container sức chở đến 18.000 TEUs sẽ chiếm 70% lượng tàu hoạt động trên tuyến Á – Âu[9], và chỉ các cảng nước sâu mới có khả năng tiếp nhận các tàu này. Hơn nữa hiện đang có sự chuyển đổi mạnh mẽ phương thức vận chuyển hàng xuất nhập khẩu: từ bằng tàu gom hàng feeder cập các cảng tại thành phố Hồ Chí Minh sang vận chuyển bằng tàu mẹ trực tiếp ghé CM-TV. Với 12 tuyến tàu mẹ đi Mỹ hàng tuần tại CM-TV như hiện nay, về cơ bản, toàn bộ hàng xuất khẩu đi Mỹ và phần lớn hàng xuất khẩu đi châu Âu từ khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam đã tập kết tại CM-TV để xếp dỡ hàng trực tiếp lên tàu mẹ. Trong những năm gần đây, vận chuyển hàng hóa đường biển ngày một phát triển, đặc biệt là vào năm 2020 so với các loại hình dịch vụ vận tải khác, dịch vụ vận tải biển ít bị tác động của dịch Covid-19 hơn.

Hơn thế nữa, giờ đây khi kinh tế Việt Nam hội nhập với thế giới và các nhà máy sản xuất của các công ty đa quốc qua đang dịch chuyển, mở rộng đến Việt Nam (đề phòng những bất trắc từ nguồn cung Trung Quốc), thì các cảng biển và khu công nghiệp gần cảng sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ. Theo dự báo, sau khi các hiệp định EVFTA và CPTPP được ký kết, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ tăng thêm lũy tiến khoảng 20% vào năm 2020, 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030, so với kịch bản không có EVFTA hay CPTPP… GDP của Việt Nam tăng thêm 1,32%, tương đương với 1,7 tỷ USD vào năm 2030 và tổng mức tăng thêm về kim ngạch xuất khẩu trên 4% (tương đương 4,09 tỷ USD) vào năm 2030 so với trường hợp không có CPTPP…[10]

3. NHÂN HÒA

Theo tiến sĩ Trần Nguyễn Minh Hải, một chuyên gia địa ốc: “Ít nhất trong 5 năm tới, Phú Mỹ sẽ có nhiều tiềm năng để đạt được quy mô ngang bằng Hải Phòng và tương lai sẽ trở thành ‘Bussan, Thượng Hải’ của Việt Nam”. Theo Tiến sĩ Hải, tại Việt Nam, hiếm có thành phố nào có kết nối hạ tầng hoàn hảo như Phú Mỹ, khi là cửa ngõ giao thương của hàng chục tuyến đường huyết mạch, tuyến cao tốc, đường sắt, hàng không, cảng biển[11]… Và bất kỳ nơi nào có cảng quốc tế, không sớm thì muộn cũng sẽ chắc chắn trở thành trung tâm giao thương của cả quốc gia và khu vực. Có cảng biển quốc tế, sẽ được đầu tư hạ tầng; khi có hạ tầng sẽ thu hút các khu công nghiệp, có khu công nghiệp sẽ thu hút lao động và chuyên gia; tăng dân số sẽ kéo theo nhiều lĩnh vực khác cùng phát triển.

Thực tế cũng đang chứng minh điều ấy khi mà trong giai đoạn 2015-2020, tốc độ tăng trưởng kinh tế của thị xã Phú Mỹ đạt hơn 18%/năm[12], chiếm 52% GRDP của tỉnh, góp phần đáng kể đưa Bà Rịa – Vũng Tàu lên top 3 thu nộp ngân sách trung ương năm 2019 (89.000 tỉ đồng vượt qua Đồng Nai và Bình Dương, chỉ sau Tp HCM và Hà Nội), và qua 8 tháng của năm 2020 vẫn duy trì vị trí thứ ba đó với số tiền nộp là 51.600 tỉ đồng; thu nhập bình quân đầu người/năm cao gấp 2,42 lần so với cả nước. Riêng cụm cảng CM-TV, từ khi đi vào hoạt động vào năm 2009 đến nay đã thu nộp ngân sách trung ương đạt trên 90.000 tỉ đồng, trung bình một năm trung ương thu 12.000 tỉ đồng.

Với những đóng góp to lớn cho tỉnh, cho khu vực và cả nước, Phú Mỹ dành được sự quan tâm đặc biệt từ trung ương cho đến địa phương, thể hiện qua các chuyến thăm làm việc hay là được đề cập đến trong các hội nghị. Ngày 30/5/2020 tại Bà Rịa – Vũng Tàu, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng 3 phó thủ tướng, 6 bộ trưởng tổ chức Hội nghị làm việc với các tỉnh, thành phố thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, rồi đi thị sát cảng CM-TV, dự án cầu Phước An[13], rồi ngày 20/03/2021 lại quay lại lần nữa. Ngày 22/7/2020 chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đã đến thăm và làm việc tại Tân Cảng-Cái Mép, khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ 3. Cảng CM-TV cũng được đề cập đích danh trong Hội nghị Bộ trưởng Giao thông vận tải các nước ASEAN lần thứ 25 sáng 14/11/2019[14], hay trong Hội nghị trực tuyến về Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và đầu tư công năm 2021, giai đoạn 2021-2025 Vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long ngày 31/8/2020… Còn bản thân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thì đang chuẩn bị 20.000 tỷ đồng từ nguồn lực tại chỗ để xóa bỏ các trở ngại về giao thông kết nối với cảng, nạo vét luồng lạch, cầu và đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu. Đồng thời, tỉnh cũng dành 2.000 ha đất để làm không gian logistics, xây dựng trung tâm kiểm hóa hàng hóa h iện đại[15]… Cụ thể, lãnh đạo tỉnh đã đốc thúc để đường liên cảng với tổng vốn đầu tư 2.838 tỷ đồng sẽ hoàn thành trong năm 2020 và dồn lực cho dự án cầu Phước An với mức đầu tư 4.879 tỷ đồng dự kiến khởi công 2021 (sẽ kết nối cụm cảng với khu công nghiệp Nhơn Trạch và đường cao tốc Bến Lức – Long Thành, rút ngắn thời gian đưa hàng hóa từ miền Tây và Nhơn Trạch đến cảng biển để xuất đi nước ngoài), còn đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu với mức đầu tư 23.693 tỷ đồng cũng sẽ được thi công xây dựng trong giai đoạn 2021-2025…

Bên cạnh đó, cảng CM-TV cũng nhận được quan tâm đặc biệtcủa Liên minh Châu Âu. Chiều ngày 16/09/2020 tại trụ sở Chính phủ, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có buổi tiếp Đại sứ Hà Lan Elsbeth Akkerman, Đại sứ Bỉ Paul Jansen cùng các nhà đầu tư của Liên minh Châu Âu đang mong muốn đầu tư dự án logistics Cái Mép Hạ trị giá 984 triệu USD. Mục tiêu của dự án là hướng tới phát triển Cái Mép Hạ trở thành trung tâm hàng đầu về dịch vụ vận tải, có thể đón tàu container trọng tải lớn để đưa hàng hóa Việt Nam ra thế giới và xuất khẩu nông sản từ Đồng bằng sông Cửu Long sang Liên minh Châu Âu (hiện nay không có cảng nào khác ở miền Nam đủ năng lực đón tàu siêu trọng tải cả). Thủ tướng giao UBND Bà Rịa-Vũng Tàu phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét đề nghị của nhà đầu tư về dự án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ vấn đề có liên quan. “Dự án này rất có ý nghĩa trong bối cảnh Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU vừa có hiệu lực… Ai làm chậm, tôi sẽ phê bình”, Thủ tướng lưu ý các bên về việc thực hiện công việc[16].

Thấy được tiềm năng của Phú Mỹ, các công ty đa quốc gia, các tập đoàn và nhà đầu tư đang tranh thủ “xí chỗ” tại mảnh đất hứa hẹn này. Về cảng biển thì có tập đoàn APM Terminals – tập đoàn khai thác cảng container hàng đầu thế giới của Đan Mạch, Mitsui O.S.K. Lines (Nhật), Wan Hai Lines (Đài Loan) và Hanjin Transportation (Hàn Quốc), Hutchison Ports (Hồng Kông), PSA (Singapore), SSA Marine (Mỹ) và đặc biệt là đầu năm 2019 chứng kiến sự tham gia của CMA Terminals, thuộc Tập đoàn Hàng hải CMA-CGM, lớn nhất nước Pháp và là một trong bốn hãng tàu lớn nhất thế giới[17]… Còn đầu tư vào các khu công nghiệp thì có thể điểm qua một số gương mặt như tập đoàn sản xuất thép danh tiếng thế giới POSCO – Hàn Quốc, tập đoàn Hyosung Hàn Quốc với vốn đầu tư 1,2 tỉ USD, công ty Tung Ho – Đài Loan, Nippon & Sumikin – Nhật bản, Behn Meyer – Đức, Bia Heineken Việt Nam – Vũng Tàu (Thái Lan), San Fang Việt Nam (Đài Loan), Greif Việt Nam (Hà Lan)… Đặc biệt, khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ 3 đang ngày càng thu hút nhiều công ty, tập đoàn lớn: Seiko PMC Corporation (vốn đầu tư 28 triệu USD), Arakawa Chemical Industries (45,6 triệu USD), SeAH M&H Việt Nam (35,3 triệu USD)…

Bầu tư bất động sản cũng lôi kéo nhiều tập đoàn danh tiếng Việt Nam. Ngày 17/05/2019, tập đoàn FLC đã có cuộc họp với lãnh đạo tỉnh bàn về việc đầu tư vào 3 dự án: tổ hợp du lịch Núi Dinh 813,4 ha, vườn thú hoang dã Safari 526 ha tại Phú Mỹ và khu đô thị sinh thái Tây Nam Bà Rịa[18]. Gần đó, dưới chân núi Dinh là Lic City do BIDC Group làm chủ đầu tư[19]. Ngoài ra còn có thể kể đến Phú Mỹ Gold City 20.55 ha của Sadaco, Petro Town có tổng diện tích 6.7 ha của Petrowaco, khu đô thị Cinderella 2, 3, Phú Mỹ Center Point…

Đất lành chim đậu! Với những yếu tố thiên thời – địa lợi – nhân hòa như thế, mảnh đất Phú Mỹ trỗi dậy và tỏa sáng chỉ còn là vấn đề của thời gian!

4. THÀNH PHỐ CẢNG 2025

Cái Mép lần đầu tiên xuất hiện trên bản đồ thương cảng thế giới vào năm 2009 khi tập đoàn Maersk Line xin phép chính phủ cho các tàu biển lớn của hãng được cập cảng. Từ đó, cảng ngày càng nhận được nhiều đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước cũng như các công ty hàng hải. Trong những năm gần đây, cụm cảng CM-TV liên tục nằm trong nhóm các cảng tăng trưởng nhanh nhất thế giới, bình quân mỗi năm tăng 26% và càng lúc càng có vị thế cao trong danh sách các cảng biển container thế giới. Cùng lúc ấy, các khu công nghiệp từ ra đời, biến Phú Mỹ thành khu vực có nhiều khu công nghiệp nhất và với diện tích lớn nhất của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, lên đến 6867 ha. Cơ sở hạ tầng phát triển, dân cư kéo đến sinh sống. Vì thế ngày 12/4/2018, thị xã Phú Mỹ được thành lập, rồi chỉ sau 1 năm 8 tháng đã được tỉnh thông qua nghị quyết xin trung ương công nhận là đô thị loại III và đã được đồng ý vào ngày 24/11/2020. Với đà phát triển mạnh mẽ hiện nay cùng với quyết tâm to lớn từ trung ương đến địa phương, trong khoảng 3 đến 5 năm nữa chắc chắn Phú Mỹ sẽ hội đủ các điều kiện về nguồn lực cũng như cơ sở hạ tầng để vươn lên thành đô thị loại II và trở thành một thành phố công nghiệp – cảng biển hiện đại. Theo định hướng điều chỉnh quy hoạch chung tầm nhìn 2030 đã được thủ tướng phê duyệt thì Phú Mỹ sẽ bao gồm các khu chức năng: khu công nghiệp cảng, bố trí dọc theo sông Thị Vải, phát triển theo hướng của Trung ương; khu dân dụng hình thành 6 khu đô thị với tổng quy mô 6.644 ha gồm: khu đô thị Phú Mỹ có diện tích 1.382 ha, khu đô thị Mỹ Xuân có diện tích 1.625 ha, khu đô thị Phước Hòa có diện tích 1.081 ha, khu đô thị Hắc Dịch có diện tích 1.172 ha, khu đô thị Tóc Tiên có diện tích 378 ha, khu đô thị Tân Hải có diện tích 1.006 ha.[20]

Riêng năm 2020, đại dịch COVID-19 làm cho kinh tế thế giới lẫn trong nước bị ảnh hưởng nặng nề, xuất nhập khẩu giảm sút nghiêm trọng. Tuy nhiên, cụm cảng CM-TV vẫn không ngừng phát triển, duy trì vai trò cửa ngõ quốc tế cho khu vực và cả nước, ngày càng đón nhiều tàu siêu trọng tải hơn. Sáng 26/10/2020, phát biểu tại lễ đón tiếp siêu tàu Margrethe Maersk (Đan Mạch) trọng tải 214.121 tấn – một trong những con tàu container lớn nhất thế giới – thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Công nói: “Từ một bến cảng đìu hiu cách đây 10 năm, đến nay khu bến cảng Cái Mép – Thị Vải đã thành cảng sôi động nhất, với lượng hàng hóa qua cảng chín tháng 2020, đạt khoảng 5,4 triệu TEUs, cả năm sẽ đạt 7,2 triệu TEU. Như vậy lượng container qua khu Cái Mép – Thị Vải đã vượt công suất thiết kế là 6,8 triệu TEU/năm’’[21]. Kết thúc năm 2020, thống kê cho thấy khối lượng hàng hóa đi qua cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu đạt gần 113 triệu tấn, trong đó có hơn 7,5 triệu TEU container, chiếm 16% tổng hàng hóa cả nước và chiếm 34% tổng hàng container thông qua cảng biển Việt Nam[22]. Dù trong bối cảnh ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19, báo cáo từ Cảng Quốc tế Tân Cảng – Cái Mép (TCIT) cho biết sản lượng hàng container thông qua của riêng cảng này trong năm 2020 đạt 2,1 triệu TEUs, tăng 8% so với năm 2019. Nếu tính thêm sản lượng xếp dỡ sà lan tại cảng (chiếm 85% tổng sản lượng) thì sản lượng thông qua cảng TCIT trong năm 2020 đạt xấp xỉ gần 4 triệu TEUs.[23] Theo ông Nguyễn Hồng Phúc, Giám đốc kinh doanh cảng TCIT, vận tải đường biển ít bị ảnh hưởng nhất bởi dịch COVID-19 so với các phương thức vận chuyển hàng hóa khác như: đường bộ, đường hàng không… Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam và Mỹ đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ (Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với sản lượng hàng xuất đi trong năm 2020 tăng hơn 25% so với năm ngoái). Cùng với đó, Hiệp định EVFTA giữa Việt Nam – châu Âu đã mở ra nhiều cơ hội cho hàng hóa Việt Nam đến thị trường này. Những tín hiệu trên đã và đang tạo điều kiện thuận lợi để khu vực cảng Cái Mép-Thị Vải phát huy lợi thế với khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn cho các tuyến đi Âu – Mỹ. “Với những thuận lợi trên, chúng tôi tin tưởng rằng bước sang năm 2021, CM-TV vẫn là một trong những điểm đến hàng đầu được các hãng tàu trên thế giới lựa chọn.”[24]

Tin vui đầu năm 2021 khi Hội đồng mạng lưới dịch vụ Cảng APEC (APSN) thông báo Cảng Quốc tế Tân Cảng – Cái Mép (TCIT) đạt giải thưởng Cảng Xanh 2020, trở thành cảng thứ 2 của Việt Nam sau Cảng Tân Cảng Cát Lái nhận được danh hiệu này (năm 2017), [25] do đạt được các tiêu chí về cam kết bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng sạch… Trước đó, ngày 19/12/2019, Cảng quốc tế Cái Mép (CMIT) là cảng đầu tiên của Việt Nam ứng dụng blockchain vào quản lý vận hành khi tham gia vào nền tảng chuỗi cung ứng TradeLens.[26] Những bước phát triển đúng đắn, vững vàng này sẽ góp phần đưa CM-TV thành một cảng hiện đại và Phú Mỹ trở nên một thành phố công nghiệp – cảng biển hứa hẹn của thế kỷ 21!

Theo thống kê, hai tháng đầu năm 2021, dù ảnh hưởng của dịch COVID-19, song tổng sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam tăng 11% so với cùng kỳ năm 2020, ước đạt hơn 113,5 triệu tấn. Riêng hàng container, ước tính đạt hơn 3,8 triệu TEUs, tăng 25% so với năm 2020 – một mức tăng trưởng cao cực kỳ cao.[27]

5. TAM GIÁC VÀNG PHƯỚC HÒA – NGƯỜI ĐẸP ĐANG TRỞ MÌNH THỨC GIẤC

Theo định hướng điều chỉnh quy hoạch chung đã được thủ tướng phê duyệt, đến năm 2030, thị xã Phú Mỹ bao gồm hai khu chức năng như: khu công nghiệp cảng bố trí dọc theo sông Thị Vải và khu dân dụng hình thành 6 khu đô thị với tổng quy mô 6.644 ha. Bản quy hoạch sẽ được triển khai theo hai giai đoạn, giai đoạn 1 (2020-2025) tập trung đầu tư, cải tạo chỉnh trang khu vực phát triển đô thị trung tâm, gồm 4 khu đô thị: Phú Mỹ 1.382 ha, Mỹ Xuân 1.625 ha, Phước Hòa 1.081 ha và Hắc Dịch 1.172 ha[28].

Trích Bản đồ sử dụng đất thị xã Phú Mỹ năm 2020[29]

Dưới đây là hình chụp từ bản đồ được treo ở UBND xã Phước Hòa

Trong số 4 khu đô thị trên, Phước Hòa là gần với cảng CM-TV nhất và có khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ 3 hiện đại đạt chuẩn quốc tế (đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư Nhật Bản khó tính)[30] lại sát bên Tổ hợp du lịch FLC Núi Dinh, nên hứa hẹn sẽ phát triển vượt bậc để đáp ứng nhu cầu lưu trú, giải trí cho cán bộ, công nhân viên, khách đến liên hệ, du lịch… có thể lên đến hàng trăm ngàn người trong vòng 3-5 năm nữa. Đây là điều hoàn toàn khả thi vì cảng nước sâu CM-TV đang được Trung ương quy hoạch thành cửa ngõ giao thương quốc gia và cảng trung chuyển quốc tế (thủ tướng đích thân đi thị sát cảng 30/05/2020), và cũng đang là ưu tiên hàng đầu của tỉnh nhằm tạo đòn bẩy kinh tế cho cả vùng kinh tế phía Nam. Trong 5 năm qua, cảng CM-TV tăng trưởng trung bình 26%, còn thị xã Phú Mỹ là 18% và chỉ sau hơn một năm phát triển từ đô thị loại IV đô thị loại III. Vì thế quyết tâm tăng tốc, bứt phá đưa Phú Mỹ trở thành đô thị loại II – thành phố cảng vào năm 2025 là một mục tiêu có hoàn toàn trong tầm tay[31]. Tuy nhiên, quỹ đất ở đây rất hạn chế vì diện tích lớn là đất quốc phòng và núi Dinh, mà người dân địa phương lại không có nhu cầu sang nhượng đất đai. Miếng bánh ngon nhưng nhỏ, chỉ dành cho người nhanh tay và quyết đoán!

Mặt khác, Phước Hòa còn nổi bật so với tất cả các phường khác về diện tích đất phi nông nghiệp. Theo bản kế hoạch sử dụng đất năm 2021 của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thì diện tích đất phi nông nghiệp nói chung và đất sản xuất phi nông nghiệp của Phước Hòa đều đứng đầu trong tất cả 10 phường, xã. Đặt biệt, diện tích đất dành cho hoạt động thương mại dịch vụ là 825,12 ha, gấp 9 lần phường Tân Phước đứng thứ hai với diện tích chỉ 91,54 ha, gấp 22 lần phường đứng thứ 3… Đó là vì Phước Hòa được định hướng trở thành trung tâm logistics của cả Phú Mỹ, với các dịch vụ hậu cần đa dạng đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của cụm cảng quốc tế CM-TV. Ngược lại, đất tại đô thị của Phước Hòa lại đứng thấp nhất trong cả 5 phường. Quả là những con số biết nói cho những nhà đầu tư biết lắng nghe!

Tuy nhiên, giữa tình hình kinh tế đang chao đảo vì dịch Covid-19, nhiều người lo lắng đầu tư BĐS sẽ thất bại. Có lẽ vì thế, các chuyên gia đã cùng ngồi lại đánh giá và cho ý kiến tại cuộc hội thảo BĐS Việt Nam ngày 29/08/2020 ở FLC Sầm Sơn. Ông Neil MacGregor, Tổng giám đốc Savills Việt Nam cho hay: thực tế 25 năm vừa qua đã chứng minh cho thấy ngay trong thời gian khủng hoảng kinh tế, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm số ít các nước duy trì được tốc độ tăng trưởng khá cao. Có thể khẳng định rằng bên cạnh đầu tư vàng, BĐS đã, đang và sẽ là một kênh đầu tư an toàn và hiệu quả nhất. Covid-19 sẽ còn kéo dài đến cuối năm 2020, nhưng thị trường BĐS sẽ sớm phục hồi và phát triển lớn mạnh trong giai đoạn tiếp theo 2021-2022, nhờ vào những quyết tâm rất lớn và kịp thời của Chính phủ trong thời gian gần đây. Ngân hàng Thế giới (WB) cũng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2020 đạt 3,0% và kỳ vọng nền kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi tương đối nhanh chóng và sẽ có tốc độ tăng trưởng 6,8% vào năm 2021[36]. Còn Tiến sĩ Cấn Văn Lực thì cho rằng “trong nguy có cơ”. “Chúng tôi thấy có ba điểm sáng với thị trường BĐS bao gồm BĐS công nghiệp, BĐS nhà ở và logistics. Chính phủ đang thúc đẩy đầu tư công, BĐS sẽ là một trong những ngành được hưởng lợi nhiều nhất. Và liên quan đến tâm lý chờ giá giảm hơn nữa để đầu tư thì theo ông Nguyễn Văn Đính, Phó Tổng thư ký Hiệp hội BĐS Việt Nam, sau khi quan sát 3 – 4 cuộc khủng hoảng trong quá khứ, ông thấy chưa có cuộc khủng hoảng nào khiến BĐS giảm giá, mà chỉ tăng đều. Tính trung bình BĐS đang tăng giá 5-7%/năm. Những nơi đột phá về hạ tầng có thể khiến giá đất tăng gấp 2 hay 3 lần chỉ sau thời gian ngắn.

Một phối cảnh phác thảo khu đô thị Phước Hòa trong tương lai

Phước Hòa tuy mới bắt đầu phát triển, nhưng đã cósẵn các địa điểm dân sinh tốt: khu dân cư lâu năm, trường mẫu giáo cho đến cấp 2,3, chợ đầu mối Lam Sơn, chợ Tân Hòa, công viên đồi Ba Con Heo, công viên chợ, rất nhiều chùa, nhà thờ… Đặc biệt, Phước Hòa đang thu hút nhiều nhà đầu tư đổ vốn vô, mà tiêu biểu là dự án Golden Hill 8,68 ha của Thu Duc House, đang được niêm yết tại UBND phường và sẽ khởi công trong năm 2021.[32] Tin vui là giá bất động sản (BĐS) hiện tại của Phước Hòa còn khá mềm, nhưng tin buồn là tốc độ tăng giá lại khá mạnh. Theo thông tin thị trường, giá đất Phú Mỹ đã tăng khoảng 25 – 30% so với năm 2018. Đặc biệt từ khi Phú Mỹ trở thành thị xã từ ngày 12/4/2018, giá trị của một số dự án ngày càng tăng, cao điểm có thể lên tới 40-50%.[33] Đến năm 2020, giá BĐS ở trung tâm thị xã Phú Mỹ đang tăng lên gần với các khu vực phát triển trước kia (Long An, Bình Dương, Nhơn Trạch… vốn không còn động lực để thúc đẩy giá bất động sản tăng giá nữa và giá BDS trung bình khoảng 15 – 30 triệu/m²) [34]. So với khu vực Mỹ Xuân và phường Phú Mỹ, phường Phước Hòa hiện nay quỹ đất sạch vẫn tương đối dồi dào, giá đất nền lại “mềm” còn từ dưới 10 triệu/m² nên nhà đầu tư có thể dễ dàng sở hữu BĐS với nguồn vốn khiêm tốn, để bán lại hay xây dựng công ty, văn phòng logistics, nhà trọ, kinh doanh buôn bán hoặc cho thuê mặt bằng… Trong 2 năm tới, theo nhận định của các chuyên gia bất động sản, giá đất khu vực này sẽ tăng từ 30-40%.[35]

Như vậy, Phước Hòa đang thực sự trở mình thức giấc, dù có bị bức màn xám xịt Covid-19 che mất ánh nắng ban mai hay bị níu lại bởi lời ru u buồn về kinh tế xuống dốc. Phước Hòa đang đưa tay chờ người dìu đứng dậy!

—————————————————————————————-

[1] http://baria-vungtau.gov.vn/sphere/baria/vungtau/page/xem-tin.cpx?item=6057f4638ea5cc519c3ef1d2

[2] https://phaata.com/logistics-trend/top-50-cang-container-tren-the-gioi-nam-2019-joc-cac-cang-chau-a-tang-truong-nhanh-nhat-vi.html dịch từ https://www.joc.com/port-news/joc-global-port-rankings-asian-ports-grew-fastest-2019_20200818.html

[3] https://tuoitre.vn/dua-cai-mep-thi-vai-thanh-cang-trung-chuyen-quoc-te-20180505100146594.htm

[4] https://mt.gov.vn/vn/tin-tuc/59146/hoan-thien-nghien-cuu-kha-thi-du-an-duong-sat-bien-hoa—vung-tau.aspx và https://vnexpress.net/cang-cai-mep-thi-vai-se-la-cua-ngo-phia-nam-4117693.html

[5] https://datnendep.vn/tin-tuc/cac-khu-cong-nghiep-lon-o-thi-xa-phu-my-brvt-2/

[6] http://dongnai24h.com.vn/phat-trien-manh-ve-cong-nghiep-va-cang-bien-bds-phu-my-ba-ria-vung-tau-dang-duoc-huong-loi-gi/

[7] https://baoxaydung.com.vn/ba-ria-vung-tau-xay-dung-mo-hinh-khu-cong-nghiep-kieu-mau-282686.html?utm_source=zalo&utm_medium=zalo&utm_campaign=zalo&zarsrc=10

[8] https://vnexpress.net/cang-cai-mep-thi-vai-se-la-cua-ngo-phia-nam-4117693.html

[9] https://mt.gov.vn/vn/tin-tuc/63815/som-lien-ket-ben-cang-tai-cai-mep—thi-vai-de-don-tau-%E2%80%9Csieu-lon%E2%80%9D.aspx

[10] https://www.gemadept.com.vn/tin-tuc/di-tim-loi-giai-cho-bai-toan-cang-nuoc-sau-viet-nam.html

[11] https://tuoitre.vn/nhung-tiem-nang-hoan-hao-de-phu-my-phat-trien-vuot-bac-20190605170617237.htm